In 2016 was ik rond deze tijd in Noord Frankrijk en bezocht ik een aantal massagraven van soldaten uit de Eerste Wereldoorlog. Daar deed ik veel innerlijk werk rond de Eerste Wereldoorlog. Destijds schreef ik er dit over:

‘Weer een bijzondere dag achter de rug. Op uitnodiging van mijn gidsen heb ik een oorlogsbegraafplaats bezocht van Amerikaanse soldaten uit WO-1. Deze keer waren het witte kruizen en geen zwarte zoals gisteren bij de Duitse graven. Een open veld met een heel groot monument in plaats van een verstopte plek in het bos waar je niet op mag lopen.

Solaten als helden, of…?

Ook de energie op deze Amerikaanse grafvelden is er heel anders dan op de Duitse velden. De soldaten dansten op hun graven en waren blij toen ze me zagen. Ik voel me neutraal, na gisteren toen ik de Duitse graven had bezocht. Soldaten zijn voor mij soldaten. Ze hebben allemaal hun eigen verhaal en geloofden in dat waar ze voor streden. Of ze geloofden het niet en luisterden naar hun leider omdat ze niet beter wisten. De Amerikaanse soldaten zijn trots op wat ze gepresteerd hebben. Ze waren teleurgesteld omdat ik hen niet onthaalde als Hero’s.

Ik nodigde hen uit om een van hen als woordvoerder te laten fungeren om in gesprek te gaan met een van de Duitse soldaten. Met als doel: meer begrip voor elkaar en elkaar te zien in het mens zijn. Ze hebben allemaal geleden.

In de stilte liepen de zielen via mijn hart van links naar rechts, over twee wegen: de weg van de adelaar en de weg van de condor. De ene weg was veilig en beschermend onder de vleugels door en de andere weg was avontuurlijk met uitzicht op ravijnen en afgronden. Ze keken allemaal terug naar de geschiedenis en naar wat er gebeurd was, maar nu vanuit het perspectief van de ander. Uiteindelijk waren ze het er over eens: alle wegen zijn onderdeel van dezelfde wereld. Het ziet er alleen maar anders uit. Ik ben een andere jij. We zijn spiegels voor elkaar.

Als vijanden elkaar ont-moeten

Ze nemen hun kennis en ervaring mee naar hun groepen en gaan elkaar ontmoeten. Want in de omhelzing, daar is de oversteekplaats van de rots waar de adelaar en de condor elkaar ontmoeten en waar ze ontzag voor elkaars anders zijn hebben. Dat punt ligt tussen je borsten, net buiten je lichaam. The Point of No Return. Wie daar is geweest begrijpt de wereld.

De weg die de soldaten afleggen, is de weg van geven en ontvangen. Van zien en gezien worden. Van veiligheid en ook van avontuur. Van erkenning van het aangedane leed. Van de schuld en schaamte. Welke weg je kiest hangt af van het moment of de situatie. Wat is er nodig? Het gaat om de ervaring in de stilte… In contact met je hart. Want daar huist de liefde. Borsten fungeren als antennes van energie. Het is het hart dat de liefde omsluit. De thymus werkt hierbij als verbindingspunt.

De buitenwereld als afspiegeling van jouw binnenwereld

Zo heb ik weer een stukje leed bevrijd vandaag, in mijzelf en in de wereld. Want de wereld is een spiegel van al mijn ervaringen. Leuk detail zijn de namen van de twee Amerikaanse soldaten die met de Duitse soldaat in gesprek wilde: Isodore Leibson en Celestino Gamble, die een steen heeft met een ster met nummer 27 erop. Dat is mijn getal en symboliseert dienstbaarheid. Het hart wint altijd. Liefde is de sterkste kracht…’