Kan vergeving bestaan in een wereld vol haat?

Terwijl de wereld met spanning toekijkt naar de wereldwijde ontwikkelingen op oorlogsgebied, besef ik dat de echte strijd zich niet alleen daar afspeelt. Tijdens mijn reis naar Sarajevo, een stad die de littekens van oorlog draagt, werd me pijnlijk duidelijk dat oorlog altijd tot verlies leidt. Maar nog belangrijker: ik ontdekte dat de enige oorlog die we echt kunnen winnen, de oorlog binnenin onszelf is. In dit artikel deel ik mijn persoonlijke ervaringen en nodig ik je uit om samen op zoek te gaan naar innerlijke vrede.

Hoe doorbreek je de ketting van oorlog en seksueel geweld?

Oorlog en seksueel geweld zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ik zag en ervoer het nog nooit zo duidelijk als toen ik begin oktober in Sarajevo was, waarbij ik een diepe innerlijke reis maakte naar het verleden. De aanleiding was een recent meningsverschil met iemand, dat ik maar niet kon loslaten. Ik beschuldigde hem er in gedachten van dat hij opzettelijk loog om maar gelijk te willen hebben – en dus te winnen. In mijn ogen speelde hij de verloren onschuld. Het irriteerde me mateloos. In Sarajevo ontdekte ik de echo van ons verleden. Het werd tijd om de ketting van oorlog en seksueel geweld te doorbreken.

De echo van oorlog in Sarajevo

Sarajevo was in dit opzicht opzienbarend. Voordat ik in 2019 naar Auschwitz ging, maakte ik dit schilderij waarin ik expressie gaf aan oorlogsherinneringen van mij als moeder die haar zoon verloor in de oorlog. De boeddha verbeelde de zoon die ik in dit leven ontmoette op een Tantrische training. Het gevoel van vreugde hem in dit leven weer te mogen ontmoeten, was ongekend.

Het schilderij ontstond intuïtief en ik werd geleid door mijn gidsen. De lange dunne gekleurde palen verbeeldden de talloze jongemannen die hun leven gegeven hadden voor de oorlog. Ik was dan ook diep geraakt toen ik de vele kerkhoven zag in Sarajevo, met grafmonumenten precies zoals ik ze geschilderd had: lang en dun.

De helende kracht van stilte

Toen we in de geboorte kathedraal van de Moeder God’s in Sarajevo aankwamen, kon ik niet anders dan plaatsnemen op een van de stoelen die aan de zijkant stond. Als vanzelf sloot ik mijn ogen en mijn lichaam begon te trillen: het loslaten van oude energie. De beelden kwamen vanzelf.

In de kathedraal zie ik meteen de beelden: ik heb in een vorig leven als man zijnde, met een zwaard zijn hoofd in tweeën gesplitst. Oef. Ik denk meteen: ik moet hem om vergeving vragen voor wat ik gedaan heb. Maar dat lukt me niet, alles in mij verzet zich. Hem vergeven? Nooit! De woede raast door mijn lijf, terwijl ik in stilte op de stoel zit in de gouden Kathedraal.

Vergeving: een onmogelijke opdracht?

Why did you do it? vragen mijn gidsen 

Het antwoord komt direct en rechtstreeks vanuit mijn ziel:
Because he raped my daughter

Het deel in mij dat aanschouwt, wordt meteen een stuk rustiger. Als hij mijn dochter destijds heeft verkracht, dan snap ik wel waarom ik hem niet kan vergeven. Ik weet ondertussen wel wat voor impact dat op iemand kan hebben. Als ouder uit wie jouw kind komt, moet je wel enorm veel onmacht voelen.  

Why did he rape your daughter?
Because I raped his mother

Oh my God! Het besef is er meteen. Ik ben dus geen haar beter dan hij! Ik moet wel heel boos zijn geweest. Ik denk ook meteen aan de verhalen die ik lees vanuit de media, over verkrachtingen in oorlogsgebieden van vrouwen en kinderen. Het is verschrikkelijk en ik wil ze niet lezen. Ze doen me teveel pijn. Maar een deel van mijn ziel herkent het dus vanuit een vorig leven…

Why did you rape his mother?
Because he killed my brother

Bwam. Hij heeft mijn broer vermoord! Ik voel meteen het intense verdriet in me opkomen. Mijn lieve, enthousiaste, jongere broer die zo hield van het leven. Hij die altijd voor me opkwam en me hielp, door dik en dun. Wat hebben we vaak gelachen samen. Ik mis hem meteen weer en weet ook: daarom kan ik je niet vergeven. De verkrachting was een poging om mijn gevoel van onmacht kwijt te raken. Hem in het diepst van zijn ziel te raken voor wat hij me had aangedaan. Het hielp. Heel even maar, want de rekening kwam meteen naar me terug toen hij mijn oudste dochter verkrachtte…

Why did he kill your brother? 
Because of religion… 

Ik weet het meteen. Ik was Moslim en hij was Christelijk en natuurlijk waren we het niet eens met elkaar. Het besef dat het gevecht om religie, na zoveel eeuwen nog steeds door gaat en dat het nog steeds overal gebeurt in de wereld, is er onmiddellijk. Ik ben met dit antwoord van mijn ziel, meteen terug in het hier en nu. De oorlog in de wereld. De haat. De projectie op elkaar, de verwijten. De dramadriehoek met de rollen van dader, slachtoffer en redder, uitgemond in de rollen van de vernietigingsdriehoek: de vernietiger, het offerlam en de duivel.

De eindeloze cyclus van oorlog om religie, met verkrachting en geweld als gevolg. 

Het trillen is gestopt.

Het doorbreken van een cyclus van geweld

De stad Sarajevo diende als een katalysator voor het helingsproces rond oorlog van een vorig leven. De volgende dag mailde ik de persoon van het hier en nu met wie ik het meningsverschil had. Ik vertelde hem dat we elkaar verschrikkelijke dingen hebben aangedaan in ons vorig leven. Het bracht meteen verzachting voor ons beiden en we kwamen tot overeenstemming in ons geschil. Het gevoel van onvoorwaardelijke liefde en verbinding keerde terug. Eindelijk kon ik het loslaten.

Opstellingendag heling van oorlogstrauma 8 december 2024

Resoneert dit artikel met je? Word jij geraakt door de oorlogen in de wereld en laat het je niet los? Worstel jij met de gevolgen van (on)zichtbaar trauma vanuit WO-2 of andere oorlogen van vorige levens? Draag jij een (on)geziene last van jouw ouders vanuit de oorlog of de gevolgen ervan?

Op onze speciale opstellingendag heling van oorlogstrauma op zondag 8 december, bieden we je in een kleine groep van max 8 deelnemers, een veilige ruimte om te onderzoeken, te helen en te verbinden. Dit doen we door het opstellen van drie driehoeken: de dramadriehoek, de vernietigingsdriehoek en de vreugdedriehoek. We werken hierbij met stilte en oogcontact. Samen ontdekken we de kracht bewustwording en onvoorwaardelijke liefde, om de wonden van het verleden te helen. Zo lever je jouw unieke bijdrage aan het transformeren van het collectief. Heb je vragen of deze dag passend is, app me op 06-45550680 of mail me dan stemmen we samen even af.

Hier lees je meer over de opstellingendag en kun je je aanmelden.